Mondelinge taalvaardigheid als fundament
Mondelinge taalvaardigheid vormt een essentiële basis voor leren, communiceren en deelnemen aan de samenleving. Leerlingen gebruiken deze vaardigheid dagelijks: bij het stellen van vragen, het volgen van instructies, het voeren van gesprekken en het presenteren van ideeën. Toch blijkt uit recent onderzoek van de Onderwijsinspectie dat de ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheid extra aandacht nodig heeft in het onderwijs.
De Inspectie onderzocht het niveau van luister-, spreek- en gespreksvaardigheid bij leerlingen aan het eind van de basisschool, het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs. Daaruit blijkt dat de luistervaardigheid licht is verbeterd, maar dat de spreekvaardigheid is gedaald. Ook haalt een groot deel van de leerlingen het gewenste niveau voor gespreksvaardigheid niet.
Beperkte aandacht na de onderbouw
Hoewel leerkrachten het belang van mondelinge taalvaardigheid onderschrijven, laat het onderzoek zien dat de aandacht hiervoor vaak afneemt na groep 2. In de onderbouw wordt de taalontwikkeling nog actief gevolgd, maar in hogere groepen gebeurt dit minder structureel. Hierdoor blijven signalen van achterblijvende mondelinge taalvaardigheid soms te lang onopgemerkt. Daarnaast ontbreken in veel gevallen concrete leerdoelen voor spreken en luisteren. Zonder deze duidelijke doelstellingen is het lastig om gericht te oefenen en de voortgang van leerlingen goed in kaart te brengen.
Het belang van duidelijke doelen en evaluatie
De Onderwijsinspectie benadrukt dat het stellen van concrete doelen en het regelmatig meten van prestaties cruciaal is om de mondelinge taalvaardigheid te verbeteren. Wanneer leerlingen weten wat er van hen verwacht wordt en leraren inzicht hebben in hun ontwikkeling, kan het onderwijs beter worden afgestemd op hun behoeften.
De aankomende bijstelling van de kerndoelen biedt scholen kansen om mondelinge taalvaardigheid een prominentere plek te geven binnen het taalonderwijs. Dit vraagt om een doelgerichte aanpak, waarin oefenen, feedback en reflectie centraal staan. Daar is niet op alle scholen ruimte voor, merken we ook in de dagelijkse realiteit bij De Bijspijkeraars.
De aanpak van De Bijspijkeraars
Bij De Bijspijkeraars zien we dat leerlingen grote stappen kunnen zetten wanneer mondelinge taalvaardigheid op een gestructureerde en persoonlijke manier wordt aangepakt. Net als bij schrijfvaardigheid werken we met duidelijke doelen en een persoonlijke aanpak die past bij de leerling. In dit blogitem vind je meer informatie over onze begeleiding bij achterstanden op het gebied van schrijfvaardigheid.
We helpen inzicht te krijgen in wat goed spreken en luisteren inhoudt en oefenen dit met gerichte opdrachten en gesprekken. Daarbij besteden we aandacht aan woordenschat, zinsopbouw, goed luisteren en het voeren van een gesprek. Door regelmatig feedback te geven, leren leerlingen wat al goed gaat en waar zij zich verder in kunnen ontwikkelen.
Vertrouwen als sleutel tot succes
Mondelinge taalvaardigheid is nauw verbonden met zelfvertrouwen. Leerlingen die moeite hebben met spreken of luisteren, durven zich soms minder te uiten in de klas. In een veilige en ondersteunende setting krijgen zij bij De Bijspijkeraars de ruimte om te oefenen, fouten te maken en successen te ervaren. Dit draagt dus niet alleen bij aan betere taalvaardigheden, maar ook aan een positiever zelfbeeld.
Samen werken aan sterke taalvaardigheid
Het onderzoek van de Onderwijsinspectie onderstreept hoe belangrijk het is om mondelinge taalvaardigheid structureel te blijven ontwikkelen. Met onze gerichte en persoonlijke begeleiding kunnen leerlingen hierin groeien.
Bij De Bijspijkeraars ondersteunen we leerlingen om met meer vertrouwen en vaardigheid te spreken en te luisteren, zodat zij sterker in hun schoenen staan op school en daarbuiten. Wil je weten wat wij kunnen betekenen voor jouw kind of leerling? Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.